Poszukiwanie i wybór faktora
Poszukiwanie firmy faktoringowej należy rozpocząć od sprecyzowania podstawowych potrzeby przedsiębiorstwa. Czyli czego oczekujemy od faktoringu? Czy tylko finansowania? Czy jednak ważne dla naszej firmy są również dodatkowe usługi jak zarządzanie należnościami, egzekwowanie płatności albo przejęcie ryzyka? Jeżeli będzie to tylko finansowania, to należy skupić się na kosztach oraz limitach. Jeżeli jednak znaczenie będą miały również inne usługi, to należy poza kosztami poznać dokładniej ich zakres.
Dla przedsiębiorstwa przy wyborze faktora (banku lub firmy faktoringowej) istotne mogą być takie aspekty jak m.in.: maksymalne terminy płatności akceptowane przez faktora, wysokość przyznanego limitu finansowania i możliwość jego zwiększenia, wymóg globalnej cesji – bądź jego brak, czy konsekwencje przewidziane za opóźnienia w spłacie. Ważne, aby zwróć uwagę, kiedy i jakie kroki będzie podejmował faktor w celu ściągnięcia wierzytelności od nierzetelnych kontrahentów. W tym aspekcie faktorzy mogą się bardzo różnić.
Tani faktoring, czyli dyskonto faktur
Niektóre banki oferują pod nazwą faktoringu usługę ograniczoną do finansowania bez obsługi należności. Z oczywistych powodów tak ograniczona usługa będzie tańsza, ale nie ma pełnej funkcjonalności oczekiwanej przy faktoringu. Usługa nie obejmuje administrowania wierzytelnościami oraz monitorowania i egzekwowania płatności. Oznacza to, że przedsiębiorstwo samo musi kontrolować i dbać o spłatę swoich należności a w sytuacji, gdy kontrahent nie zapłaci — firma z problemem zostaje bez wsparcia partnera. Taka usługa "quasi-faktoringu" ma oczywiście rację bytu i swoich klientów, jednak w innych państwach traktowana jest, jako pokrewny, ale odrębny produkt finansowy, znany pod angielską nazwą "invoice discounting" – czyli dyskonto faktur.
To trochę tak jakbyśmy kupli samochód osobowy, jako ciężarówkę. Gołym okiem widać, że to nie to samo. Niestety produkty finansowe nie są, tak proste do odróżnienia dla miej doświadczonego przedsiębiorcy, który może "kupić" dyskonto z przekonaniem, że otrzyma pełnowartościowy tani faktoring. Warto przeczytać umowę faktoringu pod kątem zakresu oferowanych przez faktora usług.
Warto zwrócić uwagę na to, jaką część przekazanych faktur finansuje instytucja faktoringowa. Może być to nawet 100% (minus prowizja), ale większość faktorów zatrzymuje tzw. kaucję gwarancyjną i za nabytą wierzytelność wypłaca firmie zaliczkę (standardowo 80% faktury brutto), a pozostałą część dopiero po spłacie należności przez kontrahenta. Wariant ten (czyli zablokowanie 20% wartości faktury) zwykle nie wpływa znacząco na płynność finansową przedsiębiorstwa. Należy jednak zwrócić uwagę, w jaki sposób faktor naliczają prowizję – od kwoty faktycznie udzielonego finansowania czy od wartości faktury brutto? Porównanie samej stawiki prowizyjnej to za mało, aby ocenić rzeczywiste koszty faktoringu.
Limity, terminy, prowizje ...
Część faktorów ustala minimalną wartość miesięcznej prowizji – co może oznaczać dla przedsiębiorstwa koszt, nawet jeśli nie przekaże (lub przekaże mniej) wierzytelności do faktoringu w danym miesiącu. Dla części firm sprostanie wymaganiom przekazywania określonego poziomu obrotów do faktoringu i tym samym wnoszeniu opłat wyższych niż prowizja minimalna nie będzie problemem. Dotyczy to zwłaszcza przedsiębiorstw o ustabilizowanych i przewidywalnych obrotach, zwykle z licznym i rozproszonym portfelem odbiorców. Jednak dla innej części przedsiębiorstw ze względu na specyfikę prowadzonej działalności, kluczowe może być, aby opłata związana była tylko z faktycznie realizowanymi transakcjami. Może się to wiązać z wyższą stawką prowizyjną, ale zrekompensuje to większa elastyczność, która będzie dla takiej firmy ważniejsza i pozwoli lepiej planować przepływy finansowe oraz wydatki.
Ważny będzie również odpowiednio dopasowany poziom limitu finansowania – czyli maksymalna kwota zaangażowania faktora w finansowanie przedsiębiorstwa (faktoranta) oraz maksymalna kwota dla poszczególnych odbiorców (limity odbiorców). Dla części firm faktoringowych duża koncentracja obrotów na jednym odbiorcy stanowi problemem, który będą niwelować niższym limitem dla dominującego kontrahenta.
Faktoring jest atrakcyjnym, ale złożonym produktem finansowym. Efektem, czego jest duża różnorodność wśród ofert firm faktoringowych. Dlatego nie ma dobrej "drogi na skróty" i nie uda się ocenić, która firma faktoringowa jest lepsza w oderwaniu od konkretnej sytuacji przedsiębiorstwa. Każde przedsiębiorstwo musi być rozpoznane indywidualnie. Należy uwzględnić specyfikę prowadzonej działalności biznesowej oraz potrzeby i oczekiwania firmy. Wówczas dopiero można wybrać ofertę, która w optymalny sposób spełni oczekiwania przedsiębiorstwa.
_________________________________________________