Faktoring cichy – kiedy z niego korzystać?

Klasyczny faktoring opiera się o ustanowienie cesji wierzytelności — czyli przeniesieniu prawa do zapłaty na faktora (bank lub firmę faktoringową) przy powiadomieniu o tym zdarzeniu kontrahenta (płatnika). Faktoring cichy (znany również jako faktoring niejawny, tajny, ukryty, czy faktoring bez cesji) to natomiast odmiana faktoringu, w której kontrahent nie jest informowany o zawarciu umowy faktoringu i dokonuje płatności na rachunek faktoranta (firmy wystawiającej fakturę). Tym samym to faktorant zobowiązany jest zwrócić w ustalonym czasie pieniądze faktorowi.

Dla firmy faktoringowej faktoring cichy wiąże się z dodatkowym ryzykiem. Faktor nie kontaktuje się z kontrahentem, tym samym nie ma możliwości zweryfikować transakcję i sprawdzić, czy faktycznie wierzytelność istnieje. Dlatego decyzja o przyznaniu faktoringu niejawnego poza oceną kontrahenta, zależy głównie od oceny wypłacalności faktoranta – czyli wydawcy faktury. Przedsiębiorstwa ze wpisami w BIG, czy zaległościami względem ZUS i US, nie mają dużych szans na cichy faktoring — chyba że przy zastosowaniu zabezpieczenia rzeczowego, o czym więcej poniżej. Niemniej przedsiębiorstwu trudniej będzie otrzymać taką formę finansowania niż typowy faktoring jawny.

Po cichu nie znaczy lepiej

Dodatkowe ryzyko, które przy faktoringu niejawnym ponosi firma faktoringowa, przekłada się na wyższy koszt usługi. Innymi słowy, faktoring cichy będzie droższy od faktoringu jawnego. Z powodu tego dodatkowego ryzyka ograniczona jest liczba podmiotów, które zdecydowały się oferować faktoring niejawny. Bywa, że przy faktoringu ukrytym niektóre faktoringu firmy faktoringowe oczekują dodatkowego zabezpieczenia rzeczowego. Dzięki wykorzystaniu zabezpieczenia rzeczowego z faktoringu ukrytego skorzystać będą mogły również jednak firmy, w gorszej kondycji finansowej z zadłużeniem w ZUS i US. Takie zabezpieczenie zmniejsza ryzyko faktora, a jednocześnie firmie pozwoli uzyskać niższe stawki prowizji, obniżając koszty faktoringu.

W faktoringu jawnym to kontrahenci spłacają firmie faktoringowej należności z faktury. Kiedy zapomną, przeciągają płatności lub też celowo nie zamierzają zapłacić wierzytelności, faktor — zwykle skutecznie — upomni się o spłatę zobowiązania. Natomiast w faktoringu cichym faktor oczekuje spłaty od faktoranta, w sytuacji braku płatności nie może dochodzić zapłaty od dłużnika i czynie wspierać swojego klienta. Dlatego faktoring jawny jest dla faktoranta bezpieczniejszy od faktoringu cichego.

Kiedy firma chce korzystać z faktoringu cichego?

Przedsiębiorcy interesują się faktoringiem cichym, tzn. nie chcą informować swoich kontrahentów:
– z obawy przed pogorszeniem relacji biznesowych,
– z wygody - pominięcie czynności informowania kontrahenta,
– z konieczności - kontrahent nie wyraża zgody na cesję wierzytelności.

Firmy czasami obawiają się reakcji klienta na wiadomość o pojawianiu się faktora jako trzeciej strony w transakcji. Wraz z zadomowieniem się i upowszechnianiem faktoringu w Polsce, obawy takie systematycznie maleją. Pojawienie się faktora można traktować natomiast jako zaletę, ponieważ świadczy to o wiarygodności stron transakcji potwierdzonej przez udział w transakcji niezależnej instytucji finansowej.

Aby ograniczyć ilość wykonywanych czynności związanych z faktoringiem, przedsiębiorcy interesują się faktoringiem cichym, który pozwala na pominięcie formalności zwianych z uzyskaniem aprobaty klientów. Jednak faktorzy mogą odciążyć przedsiębiorcę w tym zakresie, przygotowując potrzebne dokumenty i powiadamiając kontrahenta o cesji wierzytelności.

Techniczny aspekt faktoringu niejawnego

Firmy faktoringowe udzielając finansowania w postaci faktoringu cichego, nie mają pełnego wglądu w transakcję, jednak w pewnym zakresie utrzymują kontrole. W przeszłości mogło się to odbywać poprzez umieszczenie na fakturze numeru konta faktora. Kontrahent spłacał wówczas należność bezpośrednio firmie faktoringowej, nawet o tym nie wiedząc. Od czasu powstania wykazu tzw. biała lista podatników VAT taka procedura nie jest już stosowana.

Niemniej firmy faktoringowe mogą rozwiązać tę kwestię poprzez uzyskanie pełnomocnictwa do rachunku bankowego swojego klienta. Pełnomocnictwo nie musi dotyczyć rachunku głównego firmy, może być to rachunek utworzony w innym banku, czy subkonto (rachunek pomocniczy) - którego numer będzie umieszczany na fakturach przeznaczonych do objęcia ich faktoringiem niejawnym. Jako cichy faktoring może być również oferowana pożyczka pod zastaw faktury. Należy mieć to na uwadze podczas księgowania tych usług, ponieważ usługi faktoringowe zawierają VAT, natomiast pożyczka nie.

Korzystając z faktoringu cichego firma, dostaje mniej (samo finansowanie – bez usług dodatkowych), płaci natomiast za usługę więcej (ze względu na większe ryzyko faktora). Stosowanie faktoringu niejawnego uzasadnione jest więc w sytuacji, kiedy kontrahent nie zgadza się na cesje. Jeśli w umowie z kontrahentem nie na zakazu cesji wierzytelności, lepszym rozwiązaniem będzie klasyczny faktoring jawny. Faktoring cichy może okazać się jedynym rozwiązaniem gdy firma ma w umowie z kontrahentem wpisaną klauzulę "zakazu cesji".

_________________________________________________

Potrzebujesz cichego faktoringu?