Usługi faktoringu czyli więcej niż finansowanie

Chociaż często mówimy w liczbie pojedynczej „usługa faktoringu”, to w rzeczywistości jest to nie jedna usługa, ale zbiór różnych usług. Faktoring kojarzy się przede wszystkim z finansowaniem, tymczasem łączy on w sobie różne, ale kompleksowe usługi. Co ważne zestaw usług, które znajdą się w umowie faktoringu, nie jest odgórnie określony. Umowa faktoringu zawiera kombinację usług sprecyzowanych ostatecznie właśnie w umowie.

Umowa faktoringu a zakres usług faktoringowych

W polski prawie nie ma odrębnych przepisów, regulujących co ma zawierać umowa faktoringu. Umowa faktoringowa jest tzw. umową nienazwaną, którą można zawrzeć na podstawie swobody umów z art. 353 Kodeksu cywilnego. Co składa się na usługi faktoringu, nie wynika więc z przepisów polskiego prawa, ale jako punkt odniesienia przyjmuje się konwencje dotyczące faktoringu międzynarodowego UNIDROIT (tzw. konwencja ottawska z dnia 28.05.1988 roku). Wedle tej konwencji faktor musi wykonać co najmniej dwie z czynności: finansowanie dostawcy, prowadzenie rozliczeń związanych z wierzytelnościami, inkaso i windykacja należności, przejęcie ryzyka wypłacalności dłużnika. Tak więc faktoring jest być kombinacją tych usług.

W ramach usługi faktoringu możemy otrzymać:

• usługę finansowania należności,
• usługę zarządzania wierzytelnościami,
• usługę windykacji,
• usługę przejęcia ryzyka wypłacalności odbiorców.

Usługa finansowania w faktoringu polega na finansowaniu faktur przed terminem ich płatności. To wykup przez faktora (podmiot świadczący usługę faktoringu) nieprzeterminowanych wierzytelności firmy (faktoranta), należnych firmie od kontrahentów z tytułu dostaw lub usług. Oznacza to, że firma (faktorant) nie musi czekać na pieniądze za sprzedany towar, bądź wykonaną usługę, aż do terminu płatności wyznaczonego na fakturze, ponieważ faktor (bank lub firma faktoringowa) przekaże środki zaraz po jej wystawieniu. Zobacz schemat.  

Zarządzanie wierzytelnościami

Zarządzanie wierzytelnościami może zacząć się faktycznie, zanim jeszcze dojdzie do transakcji oraz nawet przed zawarciem umowy faktoringu. Faktor przeprowadza weryfikację wiarygodności i wypłacalności każdego zgłoszonego do faktoringu kontrahenta. Jeżeli transakcja okaże się ryzykowna, faktor poinformuje firmę (faktoranta) o sytuacji. Informacja zwrotna o wypłacalności odbiorcy da możliwość wycofania się lub ograniczenia współpracy z takim kontrahentem.  

Faktor w ramach zarządzaniem należnościami podejmuje działania takie jak: prowadzenie rozliczeń poszczególnych transakcji, monitorowanie należności pod kątem opóźnień w płatnościach, inkaso należności. Efektem usługi administrowaniu wierzytelnościami są przekazywane faktorantowi raporty o stanie rozliczeń z kontrahentami. Na podstawie raportów z monitoringu rozliczeń, firma może z pełną świadomością podejmować decyzje odnoszące się do współpracy ze swoimi odbiorcami. Faktor wykonując czynności monitorujące, może również w ramach usługi przypominać kontrahentom o zbliżającym się terminie płatności, a w przypadku opóźnień w zapłacie podjąć czynności dyscyplinujące.

Usługa windykacji

Faktoring nie jest windykacją, chociaż bywa z nią identyfikowany. Windykacja może jednak wchodzić w pakiet kompleksowych usług faktoringowych. Jeżeli pojawią się problemy z uzyskaniem płatności, a kontrahent nie reaguje na przypomnienia o upływającym terminie zapłaty należności, faktor może w porozumieniu z faktorantem podjąć kolejne kroki, rozpocząć windykację dłużnika. Na początku będzie to windykacja polubowna, a w ostateczności może być to również windykacja sądowa. W ramach windykacji polubownej (miękkiej windykacji) faktor nawiąże kontakt w dłużnikiem ustalając przyczyny opóźnień, wzywa do zapłaty, negocjuje spłatę. Może również upublicznić informację o zalegającym kontrahencie na giełdach długów lub w biurach informacji gospodarczej.

Jeśli zajdzie potrzeba, faktor może również dochodzić roszczeń przed sadem, a następnie na podstawie tytułu wykonawczego egzekwować je z udziałem komornika. Warto mieć na uwadze fakt, że im dłuższy czas upłynie od terminu płatności określonego na fakturze, tym szanse na odzyskanie należności są mniejsze. Dlatego kluczowe jest, aby proces odzyskiwania należności jak najszybciej rozpocząć. Dzięki usłudze windykacji zaszytej w umowie faktoringowej, w przypadku braku zapłaty w wyznaczony czasie, faktura może bez zwłoki trafić do profesjonalnej windykacji.

Przejęcie ryzyka wypłacalności odbiorców

W przypadku zawarcia umowy faktoringu pełnego (faktoringu bez regresu) przedsiębiorstwo pozbywa się ryzyka braku zapłaty przez kontrahenta za dostarczone towary lub wykonane usługi. W faktoringu pełnym faktor przejmuje ryzyko wypłacalności odbiorców. To dodatkowa usługa jest najczęściej efektem zwarcia przez faktora z ubezpieczycielem umowy ubezpieczenia należności. Skorzystanie usługi faktoringu pełnego (faktoring z polisą) jest opcjonalne i wiąże się z dodatkowym kosztem, ale przedsiębiorstwo, którego klient nie ureguluje należności w terminie, nie musi już wówczas martwić się utratą pieniędzy.

Nie tylko finansowanie

Faktoring nie musi koniecznie wiązać się z usługą finansowania, polegającą na przyśpieszeniu płatności faktury. Są przedsiębiorstwa, które nie potrzebują wcześniejszego finansowania wierzytelności, chcą natomiast stałego monitoringu spłat od kontrahentów, tak aby mieć możliwość dokładnego planowaniu wpływów i wydatków. Dla firm, którym nie zależy na otrzymaniu środków przed terminem płatności, ale które chcą korzystać z innych usług faktoringowych – rozwiązaniem jest faktoring wymagalnościowy. W tym wariancie faktoringu faktor wypłaca należność w terminie płatności faktury lub już po terminie. Celem przedsiębiorstwa zawierając umowę faktoringu wymagalnościowego jest powierzenie wyspecjalizowanemu partnerowi usługi zarządzania wierzytelnościami oraz pomoc w ściągnięciu należności.

Faktoring to instrument finansowy będący połączeniem kilku usług. Natomiast umowa faktoringu jest umową cywilnoprawną, co oznacza, że nie ma określonych prawnie wymagań, co do elementów koniecznych w treści umowy. Dlatego u każdego faktora ten zestaw i zakres usług może być różny. Jeżeli wybrany partner będzie świadczył usługi faktoringowe kompleksowo, wówczas przedsiębiorca może wybierać i korzystać w trakcie realizowania umowy faktoringowej z pełnego pakietu usług: finansowania, administrowania, monitoringu należności, windykacji oraz ochrony przed niewypłacalnością kontrahentów.

_________________________________________________

Chcesz korzystać z faktoringu?